سائبه در جاهلیت (قرآن)یکی از بدعت‌های زمان جاهلیت که در آیات قرآن به آن اشاره شده، مربوط به شتر سائبه است. ۱ - احکام آزادسازی سائبهاحكام ويژه- آزادسازى- شتر سائبه از بدعت‌هاى جاهلى: «ما جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحيرَةٍ ولا سابَةٍ ولا وصيلَةٍ ولا حامٍ ولكِنَّ الَّذينَ كَفَروا يَفتَرونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ واكثَرُهُم لا يَعقِلون؛خداوند هيچ‌گونه بحیره و سائبه و وصیله و حام قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حيوانات اهلى كه در زمان جاهليّت، استفاده از آنها را به عللى حرام مى‌دانستند؛ و اين بدعت، در اسلام ممنوع شد.) ولى كسانى كه کافر شدند، بر خدا دروغ مى‌بندند؛ و بيشتر آنها درک نمى‌كنند.» «سائبه» به شترى گفته مى‌شود كه ده شكم ماده زاييده باشد. ۲ - عدم حکم الهی برای سائبهجعل نشدن هيچ حکم خاصّى براى شتر سائبه از سوى خداوند: «ما جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحيرَةٍ ولا سابَةٍ ولا وصيلَةٍ ولا حامٍ ولكِنَّ الَّذينَ كَفَروا يَفتَرونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ واكثَرُهُم لا يَعقِلون • واذا قيلَ لَهُم تَعالَوا الى ما انزَلَ اللَّهُ والَى الرَّسولِ قالوا حَسبُنا ما وجَدنا عَلَيهِ ءَاباءَنا او لَو كانَ ءَاباؤُهُم لا يَعلَمونَ شيًا ولا يَهتَدون؛خداوند هيچ‌گونه بحيره و سائبه و وصيله و حام قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حيوانات اهلى كه در زمان جاهليّت، استفاده از آنها را به عللى حرام مى‌دانستند؛ و اين بدعت، در اسلام ممنوع شد.) ولى كسانى كه كافر شدند، بر خدا دروغ مى‌بندند؛ و بيشتر آنها درک نمى‌كنند. هنگامى كه به آنها گفته شود: به سوى آنچه خدا نازل كرده، و به سوى پيامبر بياييد.، مى‌گويند: آنچه پدران خود را بر آن يافته‌ايم، ما را بس است.؛ آيا اگر پدران آنها چيزى نمى دانستند، و هدایت نيافته بودند (باز هم بايد از آنها پيروى كنند)؟! ۳ - علت احکام جاهلی سائبهعلت احکام جاهلی برای شتر سائبه عبارت است از: ۳.۱ - آگاهی کمآگاهى اندک کافران جاهلى به بدعت بودن احكام مربوط به شتر سائبه: «ما جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحيرَةٍ ولا سابَةٍ ولا وصيلَةٍ ولا حامٍ ولكِنَّ الَّذينَ كَفَروا يَفتَرونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ واكثَرُهُم لا يَعقِلون؛خداوند هيچ‌گونه بحيره و سائبه و وصيله و حام قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حيوانات اهلى كه در زمان جاهليّت، استفاده از آنها را به عللى حرام مى‌دانستند؛ و اين بدعت، در اسلام ممنوع شد.) ولى كسانى كه كافر شدند، بر خدا دروغ مى‌بندند؛ و بيشتر آنها درک نمى‌كنند.» ۳.۲ - جهلجهل، عامل افتراى احكام ويژه شتر سائبه از سوى مشرکان جاهلى: «ما جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحيرَةٍ ولا سابَةٍ ولا وصيلَةٍ ولا حامٍ ولكِنَّ الَّذينَ كَفَروا يَفتَرونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ واكثَرُهُم لا يَعقِلون؛خداوند هيچ‌گونه بحيره و سائبه و وصيله و حام قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حيوانات اهلى كه در زمان جاهليّت، استفاده از آنها را به عللى حرام مى‌دانستند؛ و اين بدعت، در اسلام ممنوع شد.) ولى كسانى كه كافر شدند، بر خدا دروغ مى‌بندند؛ و بيشتر آنها درك نمى‌كنند.» ۴ - پندار الهی بودن احکام سائبهپندار اکثریّت مشركان جاهلى از الهى بودن احكام شتر سائبه: «ما جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحيرَةٍ ولا سابَةٍ ولا وصيلَةٍ ولا حامٍ ولكِنَّ الَّذينَ كَفَروا يَفتَرونَ عَلَى اللَّهِ الكَذِبَ واكثَرُهُم لا يَعقِلون • واذا قيلَ لَهُم تَعالَوا الى ما انزَلَ اللَّهُ والَى الرَّسولِ قالوا حَسبُنا ما وجَدنا عَلَيهِ ءَاباءَنا او لَو كانَ ءَاباؤُهُم لا يَعلَمونَ شيًا ولا يَهتَدون؛خداوند هيچ‌گونه بحيره و سائبه و وصيله و حام قرار نداده است (اشاره به چهار نوع از حيوانات اهلى كه در زمان جاهليّت، استفاده از آنها را به عللى حرام مى‌دانستند؛ و اين بدعت، در اسلام ممنوع شد.) ولى كسانى كه كافر شدند، بر خدا دروغ مى‌بندند؛ و بيشتر آنها درک نمى‌كنند. هنگامى كه به آنها گفته شود: به سوى آنچه خدا نازل كرده، و به سوى پیامبر بياييد.، مى‌گويند: آنچه پدران خود را بر آن يافته‌ايم، ما را بس است.؛ آيا اگر پدران آنها چيزى نمى‌دانستند، و هدايت نيافته بودند (باز هم بايد از آنها پيروى كنند)؟!» ۵ - پانویس۶ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۴۵۰، برگرفته از مقاله «حام در جاهلیت». |